Poradniki

Normy dotyczące wody w instalacjach

Temat wody w instalacjach grzewczych omawia Polska Norma (europejska) PN-EN 12828+A1. Każdy właściciel instalacji grzewczej chciałby, żeby jego instalacja pracowała długo, niezawodnie i była energooszczędna.

Szukając optymalnych produktów bazowaliśmy na rozwiązaniach niemieckich w zakresie napełniania wody instalacyjnej. Normy i wytyczne stosowane w Niemczech, są jednymi z najbardziej wymagających dlatego w tym zakresie współpracujemy z firmą Perma-Trade Wassertechnik GmbH.

Drugim kluczowym elementem są kompleksowe rozwiązania chemii instalacyjnej. W tym zakresie postawiliśmy na brytyjską markę Sentinel, jednego z największych producentów tego typu środków na świecie.

Dzięki naszym produktom i nowoczesnej technologii jesteśmy w stanie zapewnić Państwu najwyższej klasy rozwiązania spełniajace wyśrubowane normy i wytyczne takie jak chociażby: SWKI BT 120-01, SIA 384/1, VDI 2035 (cz.1-3), SVGW W3, DIN EN 1717.

Temat jakości wody w domowej instalacji grzewczej w naszym kraju jest bardzo często ignorowany, a klienci nawet nie zdają sobie sprawy, że w tym zakresie powinni coś w ogóle zrobić.

Wybierając olej silnikowy do swojego auta zastanawiamy się, który będzie lepszy, porównujemy parametry, sprawdzamy czym są dodatki typu dwusiarczek molibdenu itp.

Wybierając wodę do swojej instalacji c.o. najczęściej wlewamy „kranówkę” i nawet się nad tym nie zastanawiamy. To może być bardzo kosztowny błąd.

Przejdźmy do konkretów…

### Jak przeczyścić instalację CO? Kompleksowy poradnik

Czysta instalacja centralnego ogrzewania (CO) to podstawa efektywnego ogrzewania, długiej żywotności systemu oraz gwarancji bezpieczeństwa i komfortu cieplnego dla użytkowników. Regularne czyszczenie i konserwacja są kluczowe, aby zapobiec problemom związanym z osadzaniem się kamienia kotłowego, korozją czy zatkaniem przewodów. Dzięki naszej ofercie – **sprzedaży profesjonalnych pomp, filtrów oraz chemii do czyszczenia instalacji grzewczych w całej Polsce** – utrzymanie Twojej instalacji CO w doskonałym stanie jest prostsze niż kiedykolwiek.

#### Dlaczego regularne czyszczenie instalacji CO jest tak ważne?

Osady i zanieczyszczenia w instalacji mogą prowadzić do wielu problemów, w tym do zwiększonego zużycia paliwa, mniejszej efektywności ogrzewania oraz potencjalnych awarii. Regularne czyszczenie pozwala na:

– Zwiększenie efektywności energetycznej systemu.
– Zmniejszenie ryzyka awarii i kosztów związanych z naprawami.
– Zapewnienie równomiernego rozprowadzania ciepła w pomieszczeniach.

#### Jak przeprowadzić skuteczne czyszczenie instalacji CO?

1. **Ocena stanu systemu** – Zidentyfikuj obszary wymagające uwagi oraz potencjalne zanieczyszczenia.
2. **Wybór odpowiednich narzędzi i środków czyszczących** – Profesjonalne pompy do płukania, filtry oraz chemia do czyszczenia są niezbędne do dokładnego oczyszczenia systemu.
3. **Płukanie i czyszczenie instalacji** – Użyj specjalistycznych pomp do płukania systemu, aby usunąć wszelkie osady i zanieczyszczenia.
4. **Zabezpieczenie systemu przed przyszłymi zanieczyszczeniami** – Zainstaluj filtry oraz regularnie stosuj chemię do czyszczenia, aby zapobiec ponownemu osadzaniu się zanieczyszczeń.

#### Wybór naszych produktów – gwarancja czystości i efektywności

Nasza oferta obejmuje wysokiej jakości profesjonalne pompy, filtry oraz chemię do czyszczenia, zaprojektowane specjalnie z myślą o instalacjach grzewczych. Wybierając nasze produkty, zapewniasz sobie nie tylko skuteczność czyszczenia, ale również długotrwałą ochronę i bezpieczeństwo użytkowania systemu CO.

#### Podsumowanie

Regularne i skuteczne czyszczenie instalacji centralnego ogrzewania jest niezbędne dla zapewnienia jej efektywnej i bezawaryjnej pracy. Korzystając z naszej oferty – **sprzedaży profesjonalnych pomp, filtrów oraz chemii do czyszczenia instalacji grzewczych w całej Polsce**, masz pewność, że Twoja instalacja CO będzie zawsze w doskonałym stanie. Zapraszamy do skorzystania z naszych produktów i usług, aby cieszyć się niezawodnym i efektywnym ogrzewaniem przez cały rok.

Filtracja wody w instalacji C.O

Przede wszystkim musimy zadbać o to, żeby zanieczyszczenia, które w każdej instalacji się pojawiają, były na bieżąco usuwane

Są dwa rodzaje zanieczyszczeń stałych, które usuniemy filtrem Eliminator Vortex:

• zanieczyszczenia typu „kamień kotłowy”: kawałki lutów, piasek, zanieczyszczenia z etapu montażu instalacji itp.
• zanieczyszczenia magnetyczne: pył i drobne kawałki stali, rdzy znajdujące się np. w grzejnikach i stanowiące zanieczyszczenia produkcyjne.

Wszystkie te zanieczyszczenia bez odczuwalnego dławienia przepływu usunie filtr Cyklonowo-Magnetyczny Vortex.

Zaczynamy od czyszczenia instalacji i to niezależnie od tego czy jest nowa, czy używana!

Nowa instalacja wydaje się być czysta i najczęściej po zakończeniu prac jest natychmiast napełniana wodą i uruchamiana. Niestety, w praktyce nawet nowa instalacja nie jest nigdy całkowicie pozbawiona w środkuzanieczyszczeń. Rury, złączki czy inne urządzenia mają w sobie pozostałości produkcyjne i te, które dostały się do środka już podczas montażu.

Musimy oczyścić układ z zanieczyszczeń takich jak oleje i smary produkcyjne, luty i topniki czy uszczelniacze z gwintów, których nadmiar mógł dostać się do środka instalacji, a także zanieczyszczenia pochodzące z rur miedzianych czy rdza z wnętrza grzejników.

Sentinel X300 już na etapie czyszczenia instalacji dokonuje wstępnej pasywacji jej powierzchni metalowych, rozpoczynając tym samym proces zabezpieczenia antykorozyjnego układu. Przy instalacjach starszych niż 6 miesięcy używamy środków Sentinel X400, lub X800.

Więcej na temat płukania i czyszczenia instalacji dowiesz się na stronie:

https://termovent.pl/b2b/sentinel-czyszczenie-instalacji-c-o/

Dlaczego kranówka NIE nadaje się do instalacji C.O.?

Masz czystą i wypłukaną instalację gotową do zalania wodą, która spędzi w niej jeszcze wiele lat. Pierwszym odruchem to najczęściej stosowane rozwiązanie, czyli zalanie instalacji wodą z wodociągu , czyli wspominaną już „kranówką”. Drugą myślą będzie woda miękka ze zmiękczacza wody, bo w końcu usunięcie z wody „kamienia” to musi być świetny pomysł.

Niestety oba najpopularniejsze rozwiązania są z technicznego punktu widzenia niestety kiepskim wyborem.

Dlaczego woda z kranu jest ZŁA dla Instalacji C.O.?

A) Woda z wodociągu zawiera w sobie wapń i magnez czyli składniki, z których powstaje kamień kotłowy. Wszyscy znamy ten widok, gdy oglądamy czajnik, w którym gotowana była woda kranowa bez

filtracji np. RO.

B) Oprócz wspomnianych składników, w wodzie znajduje się także mnóstwo związków chemicznych w tym np. chlorki i siarczany, które są substancjami żrącymi i powodują przyspieszoną korozję

C) Woda zawierająca wspomniane związki chemiczne jest wodą o wysokim zasoleniu. W wyniku zasolenia otrzymujemy wodę o wysokiej przewodności, co prowadzi do wysokiej korozyjności. Taka woda będzie krótko mówiąc powoli i skutecznie „zjadać” Twoją instalację.

D) Nie można pominąć kwestii współczynnika pH. Można powiedzieć, że przy niewłaściwym pH w instalacji, jej właściciel ma po prostu PECHA.

W instalacjach c.o. najczęściej spotykamy:

Żelazo – to oczywiście stal w różnej postaci od zwykłej stali w grzejnikach po stal szlachetną w wymiennikach ciepła.

Aluminium – znajduje się przykładowo w grzejnikach i wymiennikach kotłów (Al-Si).

Miedź – spotykana praktycznie w każdej instalacji. Nawet jeśli nie w postaci rur miedzianych to zawsze pojawią się jakieś złączki, czy armatura mosiężna.

Każdy z tych metali ma określony zakres pH przy którym korozja będzie zachodzić bardzo szybko, oraz taki, w którym jest znikoma. Zdając sobie z tego sprawę musimy zadbaćo to, żeby nasza woda kotłowa miała odpowiednie dla naszej instalacji pH.

Podsumowując, musimy w naszej wodzie rozwiązać następujące kwestie:

1. Twardość
2. Sole żrące
3. Przewodność
4. Odczyn pH

Wlewając wodę „kranową” do instalacji nie rozwiązujemy żadnego z powyższych problemów.

Przechodzimy do rozważenia drugiego popularnego rozwiązania czyli zalania instalacji grzewczej wodą zmiękczoną.

Dlaczego woda ze zmiękczacza NIE nadaje się do instalacji C.O.?

Zmiękczacz redukuje stopień twardości wody. Rozwiązuje nam więc kwestię z punktu A. Jest to niestety rozwiązywanie jednego problemu, zamieniając go jednocześnie na inny. W zmiękczaczu znajduje się bowiem żywica jonowymienna.

Woda przepływając przez żywicę zostawia w niej jony wapnia i magnezu (popularny kamień), ale w zamian za to, do wody uwalniane są jony sodu. Przy regeneracji złoża jonowymiennego płuczemy złoże roztworem soli (NaCl). Podczas tego płukania solanką, roztwór soli o wysokim stężeniu wypiera ze złoża wyłapane wcześniej jony wapnia i magnezu zastępując je jonami sodu. To są procesy, które w zmiękczaczu są realizowane systematycznie przez lata jego użytkowania.

W ten sposób nie rozwiązujemy żadnego problemu z punktów B, C, D.

Czasem wręcz nasilamy problem C zwiększając zasolenie i w efekcie przewodność wody, co prowadzi do przyspieszonego rdzewienia.

5 problemów w wodzie instalacyjnej, które musimy rozwiązać jak prawdziwi fachowcy.

Mamy przygotowany, wyczyszczony układ c.o i wiemy jakich błędów nie chcemy popełnić. Możemy zabrać się za napełnianie wody w instalacji.

Postępujemy zgodnie ze sztuką i nie kierujemy się minimalnymi wymogami norm mówiącymi nam, że przy małej mocy i małym zładzie wody możemy zalać instalację „kranówką”, o ile nie ma większej twardości niż 16,8°dH.  Stawiamy poprzeczkę poziom wyżej.

Oszczędzając na wodzie przysłowiowe „kilka stówek”, często w efekcie wydamy „kilka tysiaczków” na naprawy (chociażby wymiennika w kotle), albo na droższą eksploatację z powodu „kamienia”.
Nie dbając o jakość wody kotłowej skracamy żywotność i efektywność instalacji, która zazwyczaj kosztowała dziesiątki tysięcy złotych.

Jak postępują fachowcy?

Fachowcy czyszczą instalację przed napełnieniem odpowiednimi środkami czyszczącymi.
Fachowcy napełniają instalację wodą odsoloną, zdemineralizowaną.
Fachowcy uszlachetniają wodę odpowiednim inhibitorem korozji, w odpowiedniej dawce.
Fachowcy sprawdzają pH wody i korygują je, jeśli zachodzi taka potrzeba.
Fachowcy serwisują wykonane instalacje przez cały okres ich funkcjonowania.

A) Fachowcy czyszczą instalację przed napełnieniem odpowiednimi środkami czyszczącymi.

Czyszczenie instalacji to jak przygotowanie karoserii samochodu do lakierowania. Jeśli nie przygotujemy instalacji odpowiednio to nasz inhibitor będzie miał utrudnione zadanie. Więcej na ten temat napisaliśmy tutaj: https://termovent.pl/b2b/sentinel-czyszczenie-instalacji-c-o/

B) Skąd brać wodę odsoloną, zdemineralizowaną na budowie?

Wodę demineralizowaną można uzyskać na kilka sposobów. Ba, można ją nawet kupić w sklepie. Mając wieloletnie doświadczenie w branży, także wykonawczej, szukaliśmy produktu, który spełniałby nasze oczekiwania. Ponieważ nie znaleźliśmy ideału postanowiliśmy sami go stworzyć i dlatego zbudowaliśmy Kampex 2.0

Kampex 2.0 gwarantuje bezpieczne podłączenie wody z instalacji wewnętrznej i wodociągu do instalacji grzewczej, nawet jeśli w instalacji zastosujemy chemię instalacyjną zmieniając klasyfikację cieczy na kategorię 4, czyli taką, która absolutnie nie może mieć styczności z wodą pitną. Poprzez nasze urządzenie możemy podłączyć, zgodnie z prawem i przepisami sanitarnymi, wodę z wodociągu i użyć jej do płukania i uruchomienia instalacji c.o.

Kampex 2.0 pozwala realizować (3+3) trzy podstawowe zadania podczas obsługi instalacji grzewczej i posiada trzy unikalne cechy dające komfort i pełne bezpieczeństwo przy napełnianiu:

1. Płukanie obwodów instalacji grzewczej (nowej, lub starszej) wodą pitną z wodociągu zachowując przy tym wszystkie wymogi bezpieczeństwa dla płynów kategorii 4 w zakresie norm i wytycznych takich jak: PN EN 1717, SVGW W3, DIN EN 1717.
2. Napełnianie instalacji grzewczej wodą demineralizowaną uzyskiwaną dzięki optymalnie dobranej dwustopniowej filtracji. Drugi stopień filtracji opiera się na opatentowanej technologii niemieckiej firmy Perma-Trade Wassertechnik GmbH, dzięki której możemy zapewnić wodę spełniająca normy i wytyczne takie jak: SWKI BT102-01, SIA 384/1, VDI 2035
3. Dozowanie do instalacji c.o. chemii instalacyjnej takiej jak inhibitory korozji, czy środki do korekty i stabilizacji pH.
4. Napełniając instalację uzdatnioną wodą przy użyciu Kampexa 2.0 możesz ustawić żądane ciśnienie docelowe w instalacji w zakresie od 0,8 do 4 Urządzenie ma wbudowany zawór bezpieczeństwa o ciśnieniu otwarcia 2 bary. Na wypadek zawieszenia się reduktora ciśnienia ten zawór zabezpieczy układ przed nadmiernym ciśnieniem. Jeśli będziemy chcieli napełnić układ wyższym ciśnieniem niż 2 bary to możemy odciąć zawór bezpieczeństwa i dopełnić instalację do 4 barów. Zalecalibyśmy wtedy jednak kontrolowanie przyrostu ciśnienia w układzie.
5. W urządzeniu mamy także możliwość ustawienia i kontrolowania wymaganej prędkości napełniania dzięki przepływomierzowi z opcją regulacji Tacosetter Inline 100 firmy Taconova (link). Zakres regulacji to 2-8 litrów na minutę. Dzięki tej opcji mamy pewność, że napełniamy instalację z odpowiednią prędkością i nie przysporzymy sobie problemów z jej odpowietrzaniem.
6. Urządzenie jest wyposażone w ciągły pomiar przewodności wody po każdym stopniu filtracji. Dzięki temu możemy optymalnie wykorzystywać złoża filtrujące i dokładnie wiemy kiedy należy je wymienić. Mamy kontrolę nad procesem i nic nas nie zaskoczy „w połowie” wykonywania zlecenia u klienta.

Urządzenie możemy ustawić, uruchomić i dosłownie zająć się czymś innym. Układ zostanie napełniony do ustawionego poziomu ciśnienia i proces automatycznie się zakończy. Nie trzeba więc przy urządzeniu stać i go pilnować.

Więcej informacji o Kampex 2.0 znajdziesz tutaj: https://termovent.pl/b2b/kampex-2-0/

Mamy źródło odpowiedniej wody dla naszej instalacji.

Kolejny krok to dodanie do tej wody związków chemicznych, które zabezpieczą powierzchnie metalowe, z którymi ma styczność woda w instalacji.

Zabezpieczenie antykorozyjne to podstawowe zadanie inhibitorów korozji.

Grupa Termovent specjalizuje się w dystrybucji produktów zaawansowanych technologicznie, od najlepszych europejskich producentów. Właśnie dlatego mamy w swojej ofercie całą gamę produktów brytyjskiej marki Sentinel, którą omówiliśmy też tutaj : https://termovent.pl/b2b/sentinel-omowienie-produktow/

C) Jaki inhibitor użyć i w jakiej dawce?

Teraz skupmy się już na samych inhibitorach.

Na tym etapie najlepszym środkiem jaki możemy polecić jest Sentinel X100.

W zależności od wielkości instalacji mamy do wyboru 3 wielkości opakowań tego produktu:

Opakowanie 1 i 20 litrów to opakowania klasyczne typu „kanister”, z których płyn trzeba przelać do instalacji. Można to zrobić na kilka sposobów, a jeden z nich prezentowaliśmy omawiając szczegółowo urządzenie Kampex 2.0.

Na szczególną uwagę zasługuje postać aerozolu, czyli wersja Sentinel Rapid-Dose®

Jest to zdecydowanie najwygodniejsza forma opakowania do zaaplikowania w instalacji.
W pojemniku znajduje się koncentrat inhibitora X100 z dawką identyczną jak opakowanie 1 litrowe w „kanisterku”.
Jeden pojemnik Rapid-Dose® wystarczy na 100 litrów wody w instalacji c.o., a żeby wprowadzić go do instalacji wystarczy podłączyć końcówkę wężyka (w zestawie z GW i GZ 1/2”) do zaworu spustowego lub napełniającego instalacji.
Nie musimy nawet spuszczać ciśnienia w c.o., ponieważ wersja Rapid-Dose® jest pod ciśnieniem i wtłoczy produkt do instalacji o ciśnieniu do 2,3 bara.

Dzięki temu opakowaniu możemy praktycznie bez żadnych narzędzi podejść do instalacji i bez ingerowania w jej pracę wlać do środka inhibitor dosłownie w minutę.

W tej samej, wygodnej formie mamy również do zaoferowania produkt do czyszczenia starych instalacji, czyli Sentinel X400 Rapid-Dose®  

D) Bezpieczne zakresy pH i jak je utrzymać?

Teraz kolej na korektę pH. Wiedząc jakie mamy elementy metalowe w instalacji, chcielibyśmy mieć możliwość ustawienia idealnego pH naszej wody instalacyjnej. W praktyce wygląda to tak, że na korozyjność wody kotłowej wpływa jej skład chemiczny, przewodność i pH.
Zadbaliśmy już o niską przewodność odsalając/demineralizując wodę. Odsalając usunęliśmy związki agresywne w niej zawarte. Dodaliśmy inhibitor korozji, który również ma zdolności do stabilizacji pH na bezpiecznym właściwym poziomie.

Na tym etapie możemy czuć się już naprawdę komfortowo z jakością medium w naszej instalacji.

Po ok 15 minutach pracy instalacji inhibitor powinien być już równomiernie rozprowadzony w układzie. Po tym czasie sprawdzamy poziom nasycenia inhibitorem X100 używając Sentinel Quick Test X100. Test w prosty sposób wykaże, czy Twoja instalacja jest dobrze zabezpieczona.

Gdy poziom nasycenia inhibitorem okaże się właściwy, to możemy wrócić do testowania wody za rok, po sezonie grzewczym. Jeśli jednak jest za niski, wtedy dodajemy więcej inhibitora.
Stężenie inhibitora w wodzie kotłowej powinno wynosić minimum 1%. Oznacza to że jeśli mamy w układzie 100 litrów wody to potrzebujemy 1 litr X100 do zabezpieczenia instalacji. Przy np. 150 litrach wody w instalacji możemy odmierzyć 1,5 litra inhibitora, albo wlać 2 litry.

Praktycy w zakresie domowych instalacji grzewczych uznają pH w okolicach 8.0 za poziom zadowalający przy założeniu, że mamy do czynienia z wodą demi uzdatnioną inhibitorem korozji.

Więcej o korekcie pH znajdziecie tutaj- https://termovent.pl/b2b/korekta-ph-wody-w-instalacji-c-o/

E) Co robić w instalacji raz do roku, a co raz na 5 lat, żeby służyła nam długo, ekonomicznie i niezawodnie?

To co powinniśmy robić okresowo, mając już przygotowaną wodę w sposób jaki opisaliśmy powyżej, to raz do roku wykonać test nasycenia wody inhibitorem. Drugim parametrem będzie pH wody. Możemy starać się utrzymywać go na idealnym poziomie, ale w praktyce poziom w okolicach pH 7.0-8,5 stopni jest zadowalający (zakładając, że w wodzie jest inhibitor X100).
Warto zaznaczyć, że przy odpowiednim nasyceniu inhibitorem, problemy z niewłaściwym pH praktycznie się nie zdarzają.

Jeżeli test poziomu X100 i pH wypadł pomyślnie to nie musimy już nic więcej robić. Oczywiście pomijamy kwestię kontroli poziomu ciśnienia itd., ponieważ to jest już zagadnienie całkowicie inne od jakości wody.

Po 5 latach pracy instalacji i aplikacji w tym czasie przykładowych dwóch dawek profilaktycznych X100 Rapid-Dose® (w tym miejscu zaznaczę tylko, że osobiście co dwa lata, niezależnie od pozytywnego wyniku testu, dodaję do instalacji jedną porcję inhibitora. Nie są to odczuwalne koszty, a mam pewność, że chronię dobrze mój drogi kocioł i instalację) instalację należy wypłukać. 5 lat pracy wody w warunkach wysokich temperatur, styczności z chemią i rożnymi materiałami to wystarczający okres żeby wypłukać instalację i wlać nową wodę i inhibitor.

Jak to zrobić dobrze i które środki wybrać opisaliśmy tutaj: https://termovent.pl/b2b/sentinel-czyszczenie-instalacji-c-o/

Teraz pozostało nam już tylko życzyć bezproblemowej pracy instalacji i zadowolenia z dobrze wykonanej roboty.