Szybkie pytanie – Szybka odpowiedź – Bez wchodzenia w szczegóły
Quick Questions and Answers
Jeśli nurtuje Cię jakieś pytanie, masz wątpliwość, czy dobrze rozumiesz jakąś kwestię związaną z instalacjami napisz proszę do nas: pomoc@termovent.pl.
Jeśli tylko będziemy znali odpowiedź, chętnie Ci odpowiemy i przy okazji uzupełnimy naszą listę Q&A.
Spis treści
1. Czy odpowietrznik napowietrza instalację C.O. ?
NIE !
Nie podczas normalnej pracy układu pod ciśnieniem powyżej ciśnienia atmosferycznego (w miejscu zamontowania odpowietrznika).
TAK ale tylko podczas spuszczania wody z instalacji, gdy ciśnienie w odpowietrzniku będzie poniżej ciśnienia atmosferycznego.
Więcej na temat odpowietrzników pisaliśmy tutaj:
– Odpowietrznik odpowietrza …. Czy napowietrza ?
– Szkodliwe powietrze w instalacji c.o.
– Odpowietrzniki Separatory.
2. Czy potrzebna jest „grupa podmieszania z pompą” przy podłogówce skoro w kotle jest pompa?
TAK
Nie jeśli mówimy o małych obszarach (do ok 15m2) gdzie obniżona temperatura realizujemy zaworami RTL (Return Temperature Limiter).
Tak jeśli mówimy o większych powierzchniach, wielu obwodach itp. Ogrzewanie podłogowe pracuje na ΔT rzędu 5-7°C, grzejnikowe przy ΔT ok 10°C. Skutkuje to nawet o 100% większymi przepływami w ogrzewaniu podłogowym.
Dlatego też większe obszary podłogówki budujemy na dodatkowych zestawach pompowych z układem podmieszania.
3. Jak obliczyć przepływ wody znając moc i temperaturę?
Wzór A pozwala nam obliczyć przepływ (Q) w m³/h jaki będziemy mieli przy danej mocy i różnicy temperatur między zasilaniem a powrotem. Możemy więc np. wyliczyć przepływ w rurze i na tej podstawie dobrać średnicę rury znając maksymalną prędkość przepływu dla danej rury zgodnie z wytycznymi producenta.
Wzór B pozwala obliczyć moc (P) w kW jeśli znamy przepływ i delta T, czyli różnicę temperatur. Ten wzór może się przydać np. wtedy jeśli chcemy sprawdzić czy filtr Vortex 300, którego maksymalny przepływ to 50 l/min wystarczy dla naszego kotła. 50 litrów na minutę to 3000 litrów na godzinę, czyli 3 m³/h. Jak już mamy jednostkę przepływu zgodną z tym co mamy we wzorze to możemy podstawić i wyjdzie nam P=3x10x1,163=34,89kW.
Dzięki temu dowiedzieliśmy się że Vortex 300 wystarczy do zabezpieczenia kotła o mocy prawie 35kW (przy ΔT=10°C czyli np. przy typowej instalacji grzejnikowej).
4. Jak ustawić temperaturę na zaworze termostatycznym kiedy brak nadrukowanej skali ?
Jeśli producent na pokrętle zamieścił skalę temperatury to jest to skala bardzo nieprecyzyjna.
W praktyce i tak trzeba doświadczalnie nastawić żądaną temperaturę.
A. Pierwszy krok w doborze zaworu termostatycznego mieszającego poza doborem wielkości ze względu na przepływ to wybór odpowiedniego dla nas zakresu temperatury.
Załóżmy, że chcemy ograniczyć temperaturę wody ciepłej w instalacji i zabezpieczyć użytkowników przed poparzeniem. Chcemy również mieć możliwość przegrzania instalacji, żeby wyeliminować np. bakterie Legionella.
Wybieramy zawór NovaMix Value 65 FS z zakresem temperatur 45-65°C. Wybraliśmy gwint 3/4” bo to zapewni nam wystarczający przepływ 26 l/min.
B. Wiedząc, że zakres temperatury naszego zaworu wynosi np. 45-65°C wiemy automatycznie że skrajne położenia pokrętła dadzą nam temperatury 45 i 65 stopni.
W połowie między skrajnymi położeniami będziemy mieli połowę zakresu czyli ok. 55°C. Jeśli minimum to 45, a połowa to 55 to w połowie pierwszej połówki będziemy mieli temp. około 50 stopni. Chcąc mieć dosyć gorącą wodę, ale jednocześnie bezpieczną pod względem ryzyka oparzeń nastawimy wstępnie pokrętło na poniżej pierwszej ćwiartki zakresu celując w temperaturę ok 48 stopni. Ustawiamy, wkładamy rękę pod strumień gorącej wody bez podmieszania z zimną i stwierdzamy, czy to taka temperatura jaka nam odpowiada. Jeśli jest ok to mamy dokonaną regulację. Jeśli jest odrobinę za chłodna, albo za ciepła to lekko korygujemy nastawę i sprawdzamy czy trafiliśmy w naszą ulubioną temperaturę.
W układzie zabezpieczenia temperatury powrotu kotła mamy termometr zamontowany na powrocie do kotła. Regulacja jest bardzo prosta bo możemy odczytać temperaturę do której kocioł doszedł przy rozgrzewaniu i ustabilizował temperaturę np. na 50°C do czasu wygrzania instalacji i przekroczenia tej temperatury.
Więcej na temat zaworów termostatycznych mieszających pisaliśmy tutaj:
– Jak zredukować korozję i osadzanie kamienia w instalacji c.o.
– Zabezpieczenie temp. powrotu kotłów.
– Zawory Przeciwoparzeniowe
– Termostatyczne zawory mieszające
– Problem-Rozwiązanie-Biznes: Zawory termostatyczne – zabezpieczenie przed poparzeniem
5. Czy zawory termostatyczne mieszające można stosować w instalacji C.W.U biorąc pod uwagę kwestię bakterii Legionella ?
TAK, jednak …
W tym pytaniu styka się ze sobą kilka kwestii:
– Koszt produkcji c.w.u. Ten aspekt jest szczególnie odczuwalny w przypadku niskotemperaturowych źródeł ciepła takich jak kotły kondensacyjne i pompy ciepła. Wyższa temperatura c.w.u. to wyższe parametry grzania i gorsza sprawność urządzeń.
– Komfort użytkowników. Odkręcając kurek z gorącą wodą chcielibyśmy bez regulacji dostać taką wodę jaką lubimy. Są różne upodobania, ale najczęściej klienci ustawiają na zaworze termostatycznym temperaturę w okolicach 45-48°C.
– Bezpieczeństwo i ochrona przeciw poparzeniom. Przy temperaturze 55°C już po 30 sekundach obserwujemy lekkie poparzenie skóry. Po 3 minutach w tej temperaturze dojdzie do poważnego poparzenia. Temperatura ok 50°C jest uznawana za bezpieczną granicę.
– Legionella. Bakteria ta do rozwoju i rozmnażania potrzebuje temperatury powyżej 20°C i poniżej 50°C.
Jeżeli naszą ulubioną temperaturą c.w.u. będzie 50°C to mamy temat bakterii w zasobniku rozwiązany. Poniżej tej temperatury warto zadbać o ustawienie automatyki i cyklicznego przegrzewu wody w zasobniku.
Wybierając zawór termostatyczny mieszający na potrzeby regulacji temperatury c.w.u. należy pomyśleć o tym jak będziemy dezynfekować naszą instalację.
W ofercie mamy zawory z zakresami do 70°C. Model NOVAMIX VALUE 70 FS posiada nawet opcję przegrzewu instalacji do 75°C
Odpowiadając na pytanie … Tak, można i trzeba stosować zawory termostatyczne nawet jeśli mają być tylko zabezpieczeniem przed przypadkowym poparzeniem w momencie gdy nie zauważymy że kocioł właśnie realizuje program przegrzewania zasobnika.
6. Chcę zamontować mniejszy zasobnik, jak wyliczyć ile % zimnej wody będzie pobierane przy zmieszaniu w zaworze trójdrożnym termostatycznym ?
Załóżmy, że mamy wodę w zasobniku o temperaturze 60°C (Tc), chcemy mieć w kranie 48°C (Tzm), a woda zimna z wodociągu ma 15°C (Tz)
Możemy posłużyć się uproszczonym wzorem:
Mc (Tc-Tzm)=Mz(Tzm-Tz)
Mamy jedno równanie i dwie niewiadome więc musimy sobie wymyślić równanie dodatkowe:
Mc+Mz=1
Przyjmujemy założenie, że obliczenia robimy dla 1 litra wody po zmieszaniu. W ten sposób mamy dwa równania i dwie niewiadome, więc możemy tą zagadkę rozwiązać.
Mc=1-Mz
Podstawiamy do naszego wzoru …
(1-Mz)(Tc-Tzm)=Mz(Tzm-Tz)
(1-Mz)12=45Mz
12-12Mz=45Mz
12=57Mz
Mz=12/57=0,21 l
Dzięki tym obliczeniom wiemy, że na 1 litr wody zmieszanej w kranie o temperaturze 48°C potrzebujemy pobrać z zasobnika 0,79 litra wody o temperaturze 60°C, a na zaworze mieszającym „domieszamy” 0,21 litra wody zimnej o temperaturze 15°C.
Jeśli chcieliśmy zamontować sobie zasobnik dający 100 litrów ciepłej wody, to dzięki tym wyliczeniom wiemy, że przy takich parametrach i zastosowaniu zaworu termostatycznego mieszającego możemy z bezpieczną rezerwą zmniejszyć zasobnik o ok 15%.
7. Do czego w praktyce mogą się przydać przepływomierze w instalacji?
Do regulacji hydraulicznej można podejść na różne sposoby.
Załóżmy, że masz taką pompę:
To wersja elektroniczna ADAPT, czyli będzie się automatycznie dostosowywać do warunków w instalacji, ale też ma ustawienie pozwalające na płynne ustawienie stałej wydajności pompy.
Mając płynną możliwość regulacji wydajności możemy ustawić tyle ile potrzebujemy przepływu w zakresie na jaki pompa i instalacja pozwala.
W tym momencie możemy regulować, ale nie wiemy jaki wynik daje zmiana ustawień.
Za pompą możemy mieć jeden obieg np. grzejnikowy, albo podłogówki.
Znając moc, różnicę temperatur między zasilaniem i powrotem możemy wyliczyć przepływ jaki będzie odpowiedni z prostego wzoru: https://termovent.pl/b2b/qqanda-new/#3_Jak_obliczyc_przeplyw_wody_znajac_moc_i_temperature
Wiedząc jaki przepływ potrzebujemy mając możliwość odczytu tego przepływu możemy go wyregulować wydajnością pompy. Bez rotametrów ustawiamy „na oko”.
Załóżmy, że moc maksymalna to w tym obiegu 5kW, różnica temp. 10 stopni. Wyjdzie nam przepływ ok 7,2 l/min.
Do tego przepływu optymalny przepływomierz to tacosetter inline 100 o zakresie przepływów 3-12 l/min.
Tacosetter Inline 100 > GZ 3/4″ / GZ 3/4″ > 15 / KVS 1,85 / 3-12 l/min
Gdybyśmy chcieli większą średnicę przepływomierza z gwintem 1” z większym kvs to wybralibyśmy ten model z zakresem 4-15 l/min.
Tacosetter Inline 100 > GZ 1″ / GZ 1″ > 20 / KVS 5,0 / 4-15 l/min
Im bliżej środka zakresu będzie odczyt, tym większa dokładność odczytu.
Mając możliwość odczytu możemy pompę ustawić na odpowiednią wydajność i instalacja dostanie dokładnie tyle przepływu ile potrzebuje. Nie będzie niepotrzebnych szumów i wycierania kolanek i innych elementów przez niepotrzebnie duży przepływ itp.
Inny przypadek …………………
Ta pompa, którą sobie dla przykładu wybraliśmy, spokojnie uwzględniając opory hydrauliczne instalacji może dać przepływ ok 30 l/min.
Możemy takim przepływem spokojnie zasilić dwa duże rozdzielacze podłogówki.
Załóżmy, że podłogówka na parterze musi maksymalnie zapewnić moc 6kW, piętro ma skosy i mniejszą kubaturę więc będzie potrzebowało 4kW.
Załóżmy, że podłogówka będzie miała różnicę temperatur między zasilaniem, a powrotem tylko 5 stopni Celcjusza.
Zgodnie z wzorem do którego link już podawałem 6kW będzie potrzebowało 17,2 l/min przepływu.
4kW przy takich parametrach będzie potrzebować 11,5 l/min
Pompa da radę, trzeba tylko do każdego z rozdzielaczy dostarczyć odpowiednią ilość wody, a z nią energii cieplnej.
Jeżeli za pompą (i ewentualnym układem podmieszania jeśli będzie źródło ciepła dające wyższe niż potrzebujemy parametry) zrobimy rozdzielacz wyposażony w dwa przepływomierze z możliwością regulacji to już na etapie uruchomienia kotłowni możemy precyzyjnie i błyskawicznie wyregulować układ. Reszta regulacji to już regulacja poszczególnych pętli na rozdzielaczu.
Na przepływ 17 l/min możemy dobrać ten przepływomierz:
Tacosetter Inline 100 > GZ 1″ / GZ 1″ > 20 / KVS 5,0 / 8-30 l/min
11,5 litra najlepiej wpisuje się w zakres tego przepływomierza:
Tacosetter Inline 100 > GZ 1″ / GZ 1″ > 20 / KVS 5,0 / 4-15 l/min
Po rabatach w cenie taniej dobrej pompy można zrobić optymalny rozdział przepływów wody na instalację sporego domku.
Układ nie będzie miał niepotrzebnie dwóch układów pompowych, będzie zużywał mniej prądu i będzie wykonany profesjonalnie.
Często w instalacjach są problemy z niedogrzewaniem jakiejś części instalacji.
Nie mając przepływomierzy tak naprawdę nie wiemy co się dzieje w instalacji i regulujemy ją na wyczucie. Czasem uda się wyregulować lepiej, czasem gorzej. Takie działanie na ślepo nie jest najlepszym rozwiązaniem.
Zdecydowanie lepiej widzieć co się robi i móc szybko i precyzyjnie ustawić przepływy.
Zaoszczędzimy w ten sposób czas, nie trzeba będzie kilka razy jechać i regulować instalację jak nie trafimy z regulacją na oko. No i oczywiście klient będzie pod wrażeniem jak na swojej instalacji zobaczy profesjonalny sprzęt równoważenia hydraulicznego.
Zapraszam do współpracy.